暮雪是什么意思

百度 这种历史和文化的力量是无形的，却又非常强大。

Penyelidik dari Institut Geologi dan Geofizik, Akademi Sains China, meletakkan sampel tanah bulan ke dalam magnetometer superkonduktor. (Foto ihsan Institut Geologi dan Geofizik, Akademi Sains China)

Dari Bumi, hanya bahagian dekat bulan yang kelihatan, ditandai dengan dataran gelap yang luas (maria) dan kawah hentaman padat. Bahagian jauhnya pula masih lama tidak diterokai. Enigma saintifik tersebut kini sedang ditangani secara sistematik.

Pada Jun 2024, prob penyelidikan bulan Chang'e?6 China membawa pulang sampel yang dikumpulkan dari bahagian jauh bulan buat julung-julung kalinya dalam sejarah manusia. Empat kajian mengenai sampel bulan daripada pasukan penyelidik dari Institut Geologi dan Geofizik China, Balai Cerap Astronomi Kebangsaan China di bawah Akademi Sains China, Universiti Nanjing, dan institusi lain telah diterbitkan baru-baru ini dalam terbitan terbaru jurnal Nature.

Dua hemisfera bulan mempamerkan perbezaan yang jelas iaitu bahagian dekat mempunyai maria gunung berapi yang agak rata, manakala bahagian jauh dikuasai oleh tanah tinggi berceranggah dengan liputan basalt yang lebih nipis dan kerak yang lebih tebal.

"Sampel yang dikumpul oleh Chang'e?6 datang dari Lembangan Kutub Selatan-Aitken, iaitu lembangan terbesar, terdalam dan tertua di bulan, yang memberikan peluang unik untuk menjelaskan perbezaan komposisi antara bahagian dekat dan jauh dan untuk membongkar misteri asimetri yang telah wujud sejak sekian lama," jelas Wu Fuyuan, ahli akademik Akademi Sains China ketika menjelaskan dikotomi yang ketara tersebut.

Sampel Chang'e-6 memperlihatkan sifat fizikal yang tidak dijangka berbanding sampel Chang'e-5.

"Sampel Chang'e?5 berwarna hitam legam dan basalt hampir tulen, manakala sampel Chang'e?6 lebih ringan dan keputihan, berikutan terdapatnya bahan tanah tinggi yang banyak terdiri daripada anortosit putih, " jelas Wu.

Berbanding dengan tanah Chang'e?5 yang aktif secara elektrostatik, sampel Chang'e?6 tanpa dijangka-jangka ‘bertindak balas positif’ iaitu tidak menunjukkan statik yang ketara. Tatkala tanah bersifat Chang'e?5 mudah runtuh seperti pasir kering, tanah Chang'e?6 mengekalkan kejituannya di cerun curam.

Penyelidik mengaitkan ciri-ciri tersebut dengan morfologi zarah dan lekatan antara zarah, iaitu satu persoalan yang menarik dengan implikasi langsung untuk pembinaan dasar bulan masa depan, termasuk potensi untuk menghasilkan ‘batu-bata bulan’ menggunakan tanah bulan.

Penyelidik dari Balai Cerap Astronomi Kebangsaan, Akademi Sains China, meneliti imej mikroskop serpihan batu bulan. (Foto ihsan Balai Cerap Astronomi Kebangsaan, Akademi Sains China)

Mantel bulan, yang terletak di antara kerak dan teras, kira-kira 60-1,000 kilometer di bawah permukaan bulan, mempunyai bukti kritikal mengenai pembentukan Bulan, evolusi magmatik, dan pengagihan sumber.

Menurut teori semasa, bulan terbentuk kira-kira 4.5 bilion tahun yang lalu, iaitu apabila sebuah badan angkasa bersaiz Marikh bertembung dengan Bumi awal, mengeluarkan bahan yang akhirnya bergabung ke dalam bulan.

Hu Sen, seorang penyelidik Institut Geologi dan Geofizik China menjelaskan bahawa bahang yang sangat panas daripada peristiwa tersebut berkemungkinan menyebabkan mantel itu kehabisan air.

Walau bagaimanapun, dalam dua dekad yang lalu, perdebatan telah berlanjutan dalam komuniti akademik sama ada mantel bulan benar-benar kering atau sebaliknya.

Bagi menyiasat lanjut, penyelidik menganalisis serpihan basaltik yang dikumpul oleh Chang'e?6 untuk menilai kandungan air di kawasan sumber mantel.

"Semasa evolusi bulan, menilai pencairan mantel menimbulkan basalt di permukaan. Dengan meneliti basalt ini, kita boleh menyiasat rahsia mantel bulan," kata Hu.

Hasil siasatan menunjukkan bahawa kawasan sumber mantel basalt Chang'e?6 sangat kering, dengan mengandungi hanya 1-1.5 mikrogram air setiap gram, yang menandakan nilai terendah pernah direkodkan. Ia juga jauh lebih kering daripada mantel di bawah bahagian berhampiran, yang berpotensi akibat kesan purba yang membentuk Lembangan Aitken dan mengubah kandungan air mantel tempatan.

Pengulas jurnal Nature melihat bahawa ia sebagai pengukur langsung pertama air dalam mantel bulan sebelah jauh, yang juga satu pencapaian penting dalam sains lunar.

Sebagai tambahan kepada penemuan ini, pasukan penyelidik juga telah membuat kemajuan dalam memahami aktiviti gunung berapi dan medan magnet bulan purba di bahagian jauh bulan. Dengan kajian berterusan terhadap sampel Chang'e?6, penemuan lanjut dijangkakan akan didapati.

Bahan-bahan berharga dari bahagian jauh bulan ini akan terus memberi penerangan tentang misteri evolusi bulan dan persoalan yang lebih luas tentang pembentukan dan dinamik planet terestrial.